Over meesters en juffen...

Het vorige verslag plaatste op mijn blog toen ik in Mabaruma was.
Op maandag 15 november was ik naar Mabaruma gegaan. Mabaruma ligt op zo’n 4 uur varen van Moruca, vlak tegen de Venezolaanse grens. Mabaruma is de ‘hoofdstad’ van region #1, waar ook Moruca in ligt. Dit maakt dat Mabaruma (een beetje) verder ontwikkeld en welvarender is dan Moruca. Ook onze baas, REDO (regional education officer) zit in Mabaruma. Goed dus om hem te ontmoeten. Een aardige man. Toch sta ik er wel keer op keer weer van te kijken hoe de hiërarchie hier een rol speelt... Stoot REDO per ongeluk een pennenbakje om van zijn eigen bureau, waardoor de vloer bezaaid ligt met punaises, paparclips, potloden, pennen en andere prullaria dan zal de beste man niet zelf opstaan om het (te helpen) op te ruimen... Nee, er wordt een meisje van de gang gehaald om dit voor hem te doen. Dat ik haar hierbij hielp werd misschien wel een beetje raar gevonden, of misschien ook wel niet, ik ben immers een vrouw...
In Mabaruma 4 workshops gegeven. Er was mij voor vertrek naar Mabaruma gevraagd de workshop die ik in Moruca gedaan had voor de kleuter-, groep 3&4 leerkrachten, in Mabaruma 4x te herhalen.... Bleek bij aankomst in Mabaruma dat ze 4 verschillende workshops wilden. 1 Voor de kleuterleerkrachten, één voor groep 3/4, één voor groep 5/6 en één voor groep 7/8 leerkrachten.
Qua voorbereiding dus heel wat extra werk, fijn, want ik ben dus lekker druk geweest! REDO was tevreden en zegt me vaker naar Mabaruma over te willen halen om ook daar dingen te doen. En dan is er naast Mabaruma en Moruca nog een derde subregio in region #1 en dat is Port Kaituma. Ook daar wil REDO mij wat workshops laten doen. Graag, ik vind het natuurlijk hartstikke leuk om zo het een en ander van het land te kunnen zien!
Al vraag ik me soms wel af wat de effectiviteit van de workshops is... Hier in Moruca heb ik (wat betreft de scholen dichtbij) zo nu en dan de gelegenheid om lesobservaties te doen en met de leerkrachten één op één te werken. Maar in Mabaruma heb ik nu helemaal geen tijd gehad om ook maar één school op te zoeken, dus hoeveel van de stof die we tijdens de workshop behandelen ook meegenomen wordt naar de scholen is maar de vraag... Niet omdat ik pessimistisch wil zijn, maar ben toch inmiddels wel een beetje realistisch...
Die lesobservaties vind ik erg leuk om te doen. Iedere keer wanneer DEO (district education officer, mijn baas in Moruca) scholen bezoekt ga ik mee. Waar hij dan met lijsten allerlei (sorry, maar veelal onbenullige) zaken moet registreren, zoals “werken de deuren goed”, “hoeveel wc’s zijn er?”, “worden de schriften van de kinderen met rode pen links onderaan iedere pagina getekend door de leerkracht?”, “hangt er een foto van de president in de school?”, etc. ga ik naar één klas, ga tussen de kinderen zitten en observeer de les. De leerkrachten worden er soms een beetje zenuwachtig van. Ik probeer ze wat gerust te stellen, heb zelf ook zo vaak in hun schoenen gestaan en werd ook altijd zenuwachtig wanneer iemand mijn les kwam observeren... Maar de leerkrachten bij wie ik nu al vaker geweest ben staan meer open voor mijn bezoekjes. Na de les bespreek ik de les met de leerkracht na en probeer ik tips te geven. Zo af en toe doe ik een les, de leerkrachten willen graag voorbeelden zien. Ik moet ze dan wel duidelijk vertellen dat ik ook niet perfect ben, want de verwachtingen zijn hoog, ze denken dat ik één of andere wonderjuf ben, haha! En ja, daardoor ben óók ik wel weer zenuwachtig wanneer ik in het Engels, voor een groep van 40 kinderen die ik niet ken sta te schreeuwen. Schreeuwen, ja, want dat moet... Zoals in de huizen de muren niet tot aan het plafond worden doorgetrokken vanwege de ventilatie, zo hebben ze voor de (meeste) scholen nog wat véél beters bedacht; er zijn GEEN muren tussen de klassen! De verschillende klassen worden door schoolborden van elkaar gescheiden. Je kunt je dus misschien wel een voorstelling maken van het vreselijke kabaal dat het heel de dag door is in de school. En alle leerkrachten en mondige kinderen proberen nog harder te schreeuwen om boven de rest uit te komen. En de verlegen kinderen zijn never, nooit, niet te verstaan...
Het is leuk om voor een opvolgbezoek terug te komen op een school en te zien dat de leerkracht echt iets doet met de tips die ik gegeven heb. Maar helaas zijn er ook veel niet gemotiveerde leerkrachten... Het onderwijs is een, naar Guyanese begrippen, redelijke stabiele baan (al is het nog steeds meer regel dan uitzondering dat leerkrachten soms maanden geen salaris krijgen...), veel mensen gebruiken een baan in het onderwijs als opstapje naar wat anders. Via een baan in het onderwijs zijn er voor de leerkrachten zelf ook scholingsmogelijkheden. Hun motivatie om voor de klas te staan is dus lang niet altijd om het beste uit de kinderen te krijgen. Dit vind ik moeilijk om te zien, in sommige scholen is het onderwijs echt heel erg slecht, wat moet er van die kinderen worden? En de scholen liggen hier niet voor het oprapen... Sommige kinderen wonen op 2 uur peddelen van de dichtsbijzijnde school, als dat dan een slechte school is is er geen andere optie in de buurt... Ik weet ook (nog) niet hoe ik hier iets aan kan doen. Leerkrachten die echt niet gemotiveerd zijn kan ik niet zomaar enthousiast maken...
Dat er hier veel ongemotiveerde leerkrachten zijn is op zich ook niet helemaal gek... De salarissen zijn erg laag. En de kosten in Guyana erg hoog. Met name de vervoerkosten zijn heel hoog en dat in combinatie met de grote afstanden... Een leerkracht in Kariako verdient $34.000, hij woont daar in de middle of nowhere en zijn familie woont hier in Moruca. Wanneer hij zijn familie op wil zoeken kost hem dit $30.000! Niet gek dus dat niet alle mensen jubelend voor de klas staan...
Ook afwezigheid is een groot probleem in het onderwijs hier. Zowel afwezigheid van leerkrachten als van kinderen. Sommige ouders laten hun kinderen helpen op de boerderij of bij het vissen... Want zoals een vader zei: “Ik kan mijn kind moeilijk ‘onderwijs’ op zijn bord geven, er zal vis gevangen moeten worden”. Ook is de eerder genoemde afstand voor veel kinderen een probleem om dagelijks naar school te komen. En als je dan op school komt bij een ongemotiveerde leerkracht die nauwelijks lesgeeft, waarom dan ook niet thuisblijven??
Ook de afwezigheid van materialen is een groot probleem... Kinderen moeten bijvoorbeeld zelf een potlood mee naar school nemen, maar ik zie geregeld kinderen in de klas zitten die niet werken, omdat ze geen potlood hebben... En het onderwijs bestaat hier nog voornamelijk uit het overschrijven van het schoolbord. Aan boeken is een chronisch tekort. Nou zou je denken dat er dus extra zuinig om wordt gegaan met de enkele boeken die er wel zijn... Niet dus! Snap er niks van, maar zowel kinderen als leerkrachten zijn zeer slordig met de weinige materialen die er zijn.
En dan is er nog de afwezigheid van ‘opleiding’. Want al kan je via een baan in het onderwijs zelf een opleiding volgen... Veel leerkrachten staan ‘ongetraind’ voor de klas. Jongens en meiden van net 16 jaar die zo uit de middelbare school rollen worden ergens in een afgelegendorpje ‘gedropt’ om daar les te geven aan een combinatiegroep 5 tot 8... Of ze staan, 16 jaar jong, les te geven aan 15-jarigen op de middelbare school...
Dan is er hier sinds een paar jaar ook nog een ‘geweldige’ wet aangenomen; kinderen mogen geen jaar over doen!
Resultaat van dit alles: 60% van de kinderen in het basisonderwijs hebben een achterstand van meer dan 3 jaar en 25% van de kinderen is analfabeet.
Heel triest dus. En iedere keer wanneer ik in een school ben wil ik de boel overnemen. Niet omdat ik het allemaal zo goed weet, maar omdat ik het in ieder geval wel heel graag wil. Veel van de leerkrachten hier hebben zich er allang bij neergelegd dat de kinderen niet (of nauwelijks) kunnen lezen en schrijven, dat geeft vertrouwen...

Maar dat is niet de enige reden waarom ik de klas wel over wil nemen. Die klassenbezoeken vind ik echt erg leuk om te doen, maar ik breng toch ook veel tijd door op kantoor (geen geld om te reizen) en dan mis ik de interactie met de kinderen. Jaja, achter mijn bureau, met het zoveelste onbenullige verslag (van sommige dingen valt je mond echt open) droom ik geregeld over die engeltjes en bengeltjes ;) van de Toon Hermansschool en dan natuurlijk met name over die Atlantismonsters!!! Ik mis jullie jongens!
Dan is het fijn dat er zo nu en dan wat afwisseling in mijn programma zit...
Eind november was er het VSO-forum in Georgetown. Vanuit Mabaruma vloog ik naar GT. Ik was al zenuwachtig vanwege de vlucht, maar het was te gek! Moest een uur van te voren inchecken bij de airstrip. Lachen, want als Hollandse was ik natuurlijk netjes op tijd (Ja, echt waar Murdzj...), maar alles zat nog potdicht! Na een minuut of 20 kwam het personeel. Met het handjevol passagiers zitten wachten, iedereen nieuwsgierig naar mij... Er zouden 2 vliegtuigen komen, beide waren (natuurlijk) veel te laat. Maar een uur later dan gepland landde daar toch mijn vliegtuig(je). Het had plaats voor 15 passagiers. Tenminste... Als de achterste helft niet vol zou hebben gezeten met dozen... Dus met een man of 7 eerst naar Port Kaituma gevlogen. Daar werden de dozen uitgeladen en een paar mensen ingeladen. Onder die mensen een moordenaar! Echt waar, ik maak geen grap. Een geboeide jongenman onder begeleiding van een kleerkast kwamen in Port Kaituma aan boord. En ik was stiekem best opgelucht dat ze niet op de stoelen naast mij gingen zitten. Aangezien in Guyana iedere crimineel met foto, naam en toenaam in de krant staat wist ik al snel (‘snel’ op zijn Guyanees hoor, wist het op het moment zelf niet) dat we hier met een moordenaar van doen hadden...
Maar goed, van Port Kaituma doorgevlogen naar Georgetown. En doordat ik helemaal niet misselijk was heb ik van het uitzicht kunnen genieten. En het is echt ongelooflijk om te zien hoe er tussen al die bossen, helemaal in the middle of nowhere zo nu en dan een enkel huisje staat! Wie wil daar wonen??!
Eenmaal in Georgetown ben ik achter de piloot aan gerend om hem te bedanken voor een geweldige vlucht. Toen door de douane, de douandebeambte van de immigratie riep mij bij zich “shit, tas openen en heel het geouwehoer” dacht ik... Maar de beste man vroeg me toen ik hem mijn tas overhandigde hoelang ik in Guyana zou blijven. Toen ik hem vertelde dat dat 2 jaar zal zijn kreeg ik een brede lach en: “In that case... You are a Guyanese, walk on and enjoy your day!” Wow, dat gaat makkelijk!
Selina (bij wie ik tijdens mijn verblijf in GT logeerde) haalde mij op van het vliegveld. Zij was een paar weken geleden een weekend naar Suriname geweest. Daar had ze o.a. bruin afbakstokbrood en hagelslag gekocht! Dit had ze tot deze dag bewaard, dus dat was genieten van een heerlijk Hollandse lunch!
Vond ik Georgetown in augustus nog een onderontwikkelde vieze en kleine stad waar niks te beleven was... Vies vond ik het nog steeds, maar vergeleken met Moruca is het ontwikkeld, groot en is er van alles te doen! Met Oasis toch wel als het echte toppertje van de stad. Een café waar (zal met de hoge prijzen te maken hebben) vooral veel expats komen. Waar ze airco hebben, heerlijke koffie, milkshakes, juices, ice-coffees, taarten, brownies, broodjes, etc en niet onbelangrijk: whireless internetverbinding! Een paradijs in Guyana dus! Je begrijpt, hier heb ik heel wat uurtjes doorgebracht.
Maar ik kwam naar Georgetown voor het VSO forum. Twee dagen waarin bijna alle VSO’ers uit Guyana aanwezig waren (ik geloof dat we inclusief staff met zo’n 55 mensen waren). Tijdens het forum interessante en minder interessante zaken behandeld. Van gender tot de integratie van mensen met disabilities in onze programma’s, van het uitwisselen van onze ervaringen tot het brainstormen over een volunteers-raad. In de avonden veelal de stad in om met elkaar te eten, te kletsen en te dansen (de één wat minder dan de ander ;-) )
Voordat ik weer terugging naar Moruca nog even flink gehamsterd, schoenen en kleding ingeslagen, maar zeker niet minder belangrijk waren: pannenkoekenmix, corn flakes, houdbare melk (héérlijk, ’t gaat allemaal om referentiekaders; in Moruca is alleen maar poedermelk te krijgen, dan zou jij toch ook een moord doen voor een pak lekkere houdbare melk?!), pindakaas met nootjes, yoghurtjes, m&m’s en cheddarkaas!
Om dit alles, samen met een stapel boeken uit de VSO book exchange, een stapel tijdschriften van een andere Nederlandse VSO’er en met 2 stapels boeken voor het department of education, terug naar huis te vervoeren was een leuke uitdaging. Van Georgetown naar huis betekent namelijk: taxi naar Parika, boot naar Supernaam, shared taxi naar Charity, boot naar Moruca en gezien de achterlijke hoeveelheid bagage in Moruca nog weer een taxi naar huis. De boot tussen Parika en Supernaam was de enige die mij extra liet betalen voor alle tassen, niet slecht dus.
Thuiskomen is dan na twee en een halve week toch ook wel weer fijn. Fijn om iedereen weer te zien. Het leven in zo’n klein plaatsje heeft echt wel voordelen! Soms is het geïsoleerde bestaan een beetje lastig, het kan namelijk behoorlijk saai en eentonig zijn. Maar hier in Moruca heb je als VSO’er veel meer contacten met de lokale bevolking dan in Georgetown. Wat dat betreft werkt het hier denk ik ook gewoon net zoals in Nederland...
Terug in Moruca was ook het samenwerken met mijn baas weer begonnen. Voor mijn vertrek naar Mabaruma was hij nog ‘on leave’ en was zijn plaatsvervanger hier. Met deze plaatsvervanger kan ik het erg goed vinden, hij is heel ondernemend en houdt er zelf ook niet zo van om op kantoor te zitten, hij gaat liever de scholen in. Mijn eigen baas daarintegen is meer een kantoorzitter... En aangezien ik van hem afhankelijk ben voor vervoer naar de scholen is dat ‘soms’ best vervelend. Ook was mijn workshop die ik op 4 december zou doen al gecanceld, vanwege geldgebrek... Men zegt hier dat er begin 2011 weer geld moet komen... Ik ben benieuwd hoe ‘begin’ dat begin zal zijn... Ik vermoed “Just now” :) .
De afgelopen week was wel een echt dieptepunt. Gezien het de week voor de schoolvakantie is werden er geen lessen meer gegeven... Logisch?!?!? Lijkt me niet, de kinderen kunnen nauwelijks lezen en schrijven, dus grijp AJB iedere gelegenheid aan om ze les te geven! Maar nee, daar wordt hier anders over gedacht... de kinderen worden wel geacht op school te zijn, maar er zijn geen lessen meer onder het mom van ‘voorbereiden voor het kerstconcert’. Dat voorbereiden mag alleen geen naam hebben... Ze hangen dus heel de week wat rond (net als de leraren). En in plaats van de DEO JUIST deze week de scholen bezoekt om duidelijk te maken dat er van de leerkrachten verwacht wordt dat er lessen gegeven worden, gingen we heel de week NIET naar scholen, want ‘het heeft toch geen zin als er geen lessen worden gegeven’...
Maandag dus maar begonnen Camille te helpen met het uitzoeken van de materialen die over de scholen moeten worden verdeeld. Ook hierbij valt mijn mond wéér open. Iedere term (3x per jaar) komen deze materialen binnen. Ik weet inmiddels dat de scholen allemaal te weinig boeken, cardboards, markers, etc. hebben. Dat veel kinderen geen eigen potlood hebben en hierdoor niet kunnen werken. In plaats van dat het ministerie dus meer geld pompt in boeken, schriften, potloden, etc. worden er schoonmaakmiddelen gekocht waarmee je iedere boom in Guyana wel 25x zou kunnen schrobben! Wordt er beddengoed aangeschaft, niemand kan me hier vertellen waarvoor dat gebruikt wordt... (ik vermoed dat de leraren die mooi mee naar huis zullen nemen...). Krijgt iedere school een ‘cutlass’, groot mes om gras mee te maaien (ook de scholen in de plaatsjes waar alleen maar zand ligt krijgen dit...), 2 harken, bezems, prullenbakken, deurmatten, etc. Waarom hebben die scholen dit allemaal 3x per jaar nodig??? Wie bedenkt dit? Het ministerie van onderwijs... Komen zij de scholen ook in? Antwoord: “Nee”.
Het positieve aan dit alles is dat ik voor de nodige uren iets te doen had. Met lijsten in mijn hand materialen tellen en groeperen. Dom, saai en ‘zweetwerk’, want al die materialen lagen opgestapeld in mijn kleine kantoortje waar we met ons tweeën stonden te tellen en te sjouwen.
De afgelopen week waren dus ook de “Christmasconcerts” in de scholen. Ik heb er woensdag (niks beters te doen) 3 bezocht. Misschien kan de Toon Hermansschool hierheen komen om even te laten zien hoe je een viering in elkaar zet... Want er valt hier nog wel het één en ander te leren.
1e Concert dat ik bezocht was op de kleuterschool. Kinderen kenden hun liedje en/of rijmpje nauwelijks (kan soms nog wel schattig zijn, maar dit was echt té pijnlijk), leraren waren verveelder dan ik ze ooit eerder had gezien...
Het 2e concert dat ik aandeed was van een andere kleuterschool. Hier kan ik niet anders zeggen dan dat de leerkracht echt wel haar best had gedaan. De kinderen kenden hun liedjes en rijmpjes en er was voor leuke aankleding van kinderen en locatie gezorgd. Maar... ik was al in shock toen ik één dronken vader in het publiek zag zitten voor aanvang van het concert. Deze man werd ‘gelukkig’ de school uitgezet. Maar al snel bleek dat de 4 mannen die achter ‘muziek en geluid’ stonden/zaten/hingen zichzelf ook volgooiden met rum! Tijdens het concert! Ongelooflijk! Verder waren er heel wat ouders die ‘stukjes’ hadden voorbereid voor het concert. Super natuurlijk als ouders zo betrokken zijn, maar... Deze stukjes gingen m.n. over het versieren van mannen/vrouwen, over het drinken van bier en rum en hoewel de andere ouders het prachtig vonden, was het vreselijk voor de kinderen...
En ’s avonds ben ik naar het concert van de basisschool in Santa Rosa geweest. Dit was wel de leukste van de drie. Kinderen hadden leuke liedjes ingestudeerd, er werd gedanst en de aankleding was leuk. Maar het duurde LANG! En dat na al 2 concerten... En zittend op een houten tafeltje... Ik was blij toen ik ’s avonds in mijn bed lag.
Vrije tijd:
Aangezien ik inmiddels gewend begin te raken aan saaie, lange dagen op kantoor, dacht ik dat ik een saaie activiteit als BINGO ook wel aankon... Op 5 december (ik dacht nog dat het samenkomen met veel mensen en het spelen van een spel misschien het gemis van Sinterklaas een beetje goed zou kunnen maken) naar de kerk om deel te nemen aan de BINGO. Wow, wat is dat een ongelooflijk saai spel!!! Miriam wist het mooi te verwoorden: “it’s more exciting to sit and watch the paint dry”. En nog niks gewonnen ook...
Maar, al was het geen bingoprijs, de pastoors van de kerk boden mij aan gebruik te maken van hun internetverbinding! Toch nog een ‘surprise’ op 5 december! Helemaal blij achter de laptop gekropen en daar verrast met een prachtige Sinterklaasrijm op mijn blog; DANK U SINTERKLAASJE! En dan was er ook nog een Sinterklaas die Marjolein’s telefoon gebruikte om mij een rijm te smsen, Marjo en Stan, willen jullie die Sint een dikke pakkerd geven namens mij?
Je begrijpt, ik had, na een saaie bingo, toch een heel fijne Sinterklaasavond!
In de secondary school wordt ieder jaar voor kerst een feest voor de leerlingen gegeven. Dit feest is op de laatste lesdag van de term. In mijn vorige verslag heb ik al het een en ander geschreven over de kinderen in de dorms. Deze kinderen worden vaak al in de week voorafgaand aan dit feest door hun ouders opgehaald. Ook al moeten ze officieel nog gewoon naar school. Zoals ik eerder schreef, lessen worden er nauwelijks/niet meer gegeven. Ik geef de ouders dus groot gelijk die hun kinderen lekker een paar dagen eerder naar huis halen! Maar dit betekent dus ook dat deze kinderen nooit naar het kerstfeest kunnen... Miriam en ik hebben dus een eigen feestje voor deze kinderen bedacht. Aangezien de kinderen gek zijn op het spelen van spelletjes (en wij zelf ook) hebben we op zaterdagmiddag 11 dec. een spelletjesmiddag (hints, pictionary, weerwolven, bingo met véél prijzen) georganiseerd. Bij dit alles natuurlijk voor de nodige snacks en drankjes gezorgd en afgesloten met muziek en dans. Het was een succes! De kinderen hadden de zaal gezellig versierd en speelden enthousiast de spellen. Bij de bingo in de kerk verbaasde ik mij over de reacties van de medespelers wanneer iemand een prijs won. Men leek het elkaar niet te gunnen, gezucht en gekreun na iedere ‘bingo’. In de dorms was dit wel anders; had iemand bingo begon de rest spontaan te applaudiseren! Superleuk!! Zo hoort het!
De christmas-rains zijn tijdens mijn verblijf in Georgetown begonnen. Dit betekent dat mijn dagen er tot afgelopen maandag heel wat luxer uitzagen! Ik hoefde geen emmertjes water meer te halen en de regentank zat zo vol dat zelfs de douche werkte; heerlijk!
Nadeel is dat kleding buiten hangen echt kansloos is en ik dus al mijn kleren door het huis heb hangen. Daar is het ook zeer vochtig dus ’t duurt lang voor het droog is. Sinds afgelopen zondag geen regen meer gehad, dus toen ik maandagavond de douche open draaide gebeurde er niks... terug naar “bucket-bathing”, maar de was wel weer snel droog... Ach ja, ieder nadeel heb z’n voordeel :).
Vanmorgen vroeg naar Georgetown gekomen, om morgen om 7.45 uur papa van het vliegveld te halen (als de sneeuw hem tenminste niet te veel in de weg blijft zitten...). Heb er zin in!
Al die lieve mensen die mij wat hebben opgestuurd: Bedankt! Echt een feest om een envelop/pakje te openen en te lezen hoe het met jullie is!
En alvast voor iedereen FIJNE FEESTDAGEN EN EEN HÉÉL GELUKKIG 2011 GEWENST!
Liefs, Anna.
P.S. Nieuwe foto's op: http://annalantink.hyves.nl/